24 sep Tegenslag? Maak het wél persoonlijk
Veranderingen in je professionele leven die niet vrijwillig plaatsvinden, beroven je van een zekere mate van vrijheid en hebben impact op het algehele gevoel van veiligheid. Zulke tegenslagen horen erbij, zegt men. Maar wat bepaalt nu of je dit kunt ombuigen naar een kans, of dat het een uitdaging blijft die je steeds weer op je bordje krijgt.
Stel je eens voor, je bent een loyale professional met een warm hart voor de zaak. Het geeft je voldoening, en dat is wederzijds. Je hebt je ontwikkeld, en de ambitie gehad naar een managementfunctie toe te groeien. Dat is je gelukt!
Maar op een zeker moment gaat het ergens mis, en verlies je beetje bij beetje het vertrouwen binnen je team, en daarmee ook de organisatie. Als gevolg daarvan dalen de prestaties, iets dat ook wordt opgemerkt door de directie. Desgevraagd wil je best uitleg geven, maar eigenlijk kun je niet goed de oorzaak achterhalen.
Wat heeft er nu zo’n impact gehad? Hoe kon dit gebeuren? Dat het ergens mis gaat, is dikwijls geen proces van even, en dat maakt het voor het gevoel nog meer ongrijpbaar.
Hoe gaat dit verder? Niets doen is geen optie. Je organisatie wil graag resultaten zien, terecht. En jij? Jij wilt niets liever dan het vertrouwen terugwinnen.
Je krijgt het voordeel van de twijfel, en dan zijn er in grote lijn twee opties. Je ziet het nog zitten. Of niet. Eigenlijk drie, want de derde optie is, je ziet het niet zitten, maar je gaat door tegen beter weten in.
Laten we ze even doorlichten en als eerste beginnen met:
Je ziet het nog wel zitten, en je kiest te blijven
Wat kun je dan doen? Zet eens even de klok terug naar de oude situatie waarin alles nog goed liep, en je (met je team) succesvol presteerde. Het is namelijk heel effectief handelingen, methoden en gedrag te observeren die hebben geleid tot dat succes. En nog effectiever is het om dit als team gezamenlijk op te pakken.
Voor een proces als deze is commitment nodig, en daar zal je om moeten vragen. Dat betekent een zekere kwetsbaarheid tonen over de positie waarin je nu verkeert. En waar – in het verlengde daarvan – jouw hele team in verkeert. Dat mag ook genoemd worden. Maar jij bent de manager, de leider. Dus als je wilt dat je team bereid is naar zichzelf te kijken, dan zal jij dit als eerste moeten doen.
Deze eerste stap is vaak het meest lastig.
Er zit een stuk erkenning in over de situatie dat het ergens is mis gegaan. En een automatische reactie is dat we daar een oordeel over hebben, die meestal niet constructief is, maar er wel uit wil. Hoe gek het ook klinkt, in grote lijn wordt er een verliescirkel gelopen. Je hebt namelijk als team wat verloren. Het vertrouwen, het succes, en ook het samen, en daarmee de verbinding.
Door daarover te praten met elkaar, wordt de onderlinge relatie onderzocht, en wordt het eigen gedrag wellicht herkend. Benoem bijvoorbeeld voorbeelden uit de werksituatie, vertel hoe jullie samenwerken, hoe jullie elkaar ervaren, en hoe je op elkaar kunt rekenen. Het aandeel dat een ieder heeft in het geheel wordt dan overzichtelijker.
Daarmee ontstaat er ruimte, noem het onderhandelingsruimte.
Pas dan kan er verkend worden hoe je gezamenlijk de situatie weer repareert, op orde krijgt, en wellicht beter maakt dan voorheen.
De eerste twee stadia, ‘erkennen’ en ‘herkennen’ vragen tijd. Tijd voor elkaar en voor ieders proces, en dit is het meest spannende deel. Je weet van tevoren niet wat er gaat gebeuren, maar je kunt het niet overslaan.
Bij het verkennen is er weer spraken van een constructieve fase, herstel. Hoe gaan we verder? Je creëert een nieuw commitment waarmee de basis is gelegd om de verbinding met elkaar opnieuw tot stand te brengen. Het kan goedkomen. En wie weet, zelfs weer goed voelen.
De tweede optie is:
Je ziet het niet meer zitten, kortom je bent er klaar mee. De manier waarop er professioneel afscheid wordt genomen kan je nog lang achtervolgen. In het geval dat je er voor kiest je werkomgeving en je bedrijf te verlaten omdat je geen heil meer ziet in doorgaan is er eigenlijk sprake van ‘onvrijwillig’ vertrek.
Je noemt het alleen niet zo. Het onvrijwillige zit het hem daarin dat ‘de tegenslag’ de echte oorzaak is van je vertrek, en niet het verlangen naar wat anders.
Toch biedt dit kansen. Want wellicht is er een latent verlangen al jaren aanwezig om andere paden te bewandelen, maar was er een andere kracht die sterker was en die je deed blijven. Vaak is dat de factor ‘zekerheid’; van inkomen, status, positie etc. Misschien ook wel het comfort van de automatische piloot waarin je was beland en die uiteindelijk ook zorgde voor blinde vlekken over de werkelijke situatie.
Maar dat latente verlangen deed je niet ‘vrijwillig’ vertrekken. Het was dus niet sterk genoeg. En vanuit deze – zwakke – positie ga je nu aan iets nieuws beginnen. Oeps. Dat kan een flinke uitdaging worden.
Tegelijk sta je hier beslist niet alleen in. Jouw situatie is een reden van het bestaan van de vele loopbaan- en outplacementbureaus. Bovendien speelt de vraag mee: krijg je überhaupt een traject mee met je vertrek, om je uit te rusten voor wat nieuws? En wil je dat? En vooral, wat wil je, wat ga je doen?
Eén ding is zeker: de opdracht die er lag, namelijk oplossingen vinden en prestaties weer naar een goed niveau tillen, daar ben je van af. Zij heeft plaatsgemaakt voor een nieuwe. Wat je daarvan maakt, is deels afhankelijk hoe je door dit proces heen komt. Heb je kunnen leren? Ben je gegroeid? Hou je schrammen over aan dit avontuur of kun je het loslaten en er juist de kracht uitputten voor een nieuw project? Hoe neem je er afscheid van?
En misschien kom je niet eens zover. Want er is nog een laatste optie…, die ik zelf heel onwenselijk vind maar die we helaas in organisaties wel tegenkomen:
Je ziet het niet zitten, maar je gaat door: tegen beter weten in…
Daarover kan ik kort zijn. Het is een kwestie van tijd dat je min of meer zult belanden in de situatie van de tweede optie, of je moet over een toverstaf beschikken. Maar dat is erg onwaarschijnlijk.
Tegenslag, we krijgen er allemaal vroeg of laat mee te maken… In je werkzame professionele leven tegenslag ervaren vraagt een zekere veerkracht van je.
Tegenslag nodigt uit om het zelfonderzoek aan te gaan. Om te erkennen en te herkennen wie je bent. Ik nodig je uit om te verkennen wie je wilt zijn. Om te verkennen welke mogelijkheden er nog open liggen en om je opnieuw te verbinden. Dan wordt je tegenslag een leerproces. Een kans om te groeien. Want uiteindelijk leer je het meest als je je die tegenslag wél persoonlijk aantrekt. Doe er wat mee!
Succes!
Meer weten? 06 4813 3432.
Jeanette Slager
Businesspartner & Coach
www.image-inn.nl